Ngày nay việc thắp nhang là một thói quen thường xuyên của các gia đình ở Việt Nam. Nhang (Hương) dùng để cúng những vị Thần Phật như Phật Bà Quan Âm, Phúc Lộc Thọ, Thổ Địa, Táo Quân, Thần Tài hoặc để tỏ lòng thành kính đến tổ tiên. Tuy nhiên, rất nhiều người băn khoăn mỗi lần thắp nhang thì nên thắp mấy nén là vừa? Vậy thắp nhang như thế nào cho đúng?
I. Lịch sử của việc thắp nhang
Theo lịch sử ghi lại, việc thắp nhang bắt nguồn từ khoảng năm 3700 trước Công Nguyên (tức là cách đây khoảng 5700 năm), từ nước Ấn Độ. Đến năm 618 sau Công Nguyên thì vào đời nhà Tần mới có một vị Tăng Lữ đem nhang trầm hương sang Trung Quốc, từ đó mà hình thức đốt nhang được phát triển mạnh mẽ và hưng thịnh nhất vào đời nhà Minh, sau đó được phổ biến đến khắp các nước láng giềng. Có thể nói hình thức đốt hương phổ biến nhất ở Nhật Bản, tại đây họ lại chế thêm nhiều cách đốt nhang. Sản phẩm quen thuộc nhất là nén trầm hình tròn đầu nhọn vào thế kỷ 17, ngày nay vẫn còn dùng. Nhiều tài liệu cho thấy việc đốt nhang đã có từ thời sơ khai. Trong các đền thờ của vua chúa Ai Cập cổ đại có rất nhiều những hình vẽ hoặc hình chạm khắc trên tường mô tả nghi thức này.
Chữ tượng hình trên bức tường lăng mộ
Với mỗi nén hương được đốt lên là một thông điệp của trần gian được gửi gắm đến đất trời, tổ tiên, ông bà của mình, nó cũng làm gia đình trở lên ấm áp, lòng người cảm thấy thanh thản hơn. Thông thường, người ta thắp hương là để khẩn thiết cúi đầu mong tấm lòng thành kính của mình sẽ quyện theo làn khói thơm hướng về với cõi thiêng liêng hoặc xông lên tận ngai vàng của Trời Phật. Lời khấn cầu của người thắp hương hòa vào làn khói hương truyền đến người nghe lời cầu. Trời Phật sẽ cảm nhận được ước nguyện của người cầu.
II. Tại sao mọi người thường thắp nhang số lẻ
Người Việt Nam ta khi thắp hương thường hay chọn số lẻ như 1, 3, 5, 7, 9 hoặc có thể người ta cũng đốt cả nắm hương chứ không thắp hương theo số chẵn như 2, 4, 6, 8. Theo lý giải của phong thủy thì số lẻ 1, 3, 5… mang nhiều ý nghĩa may mắn vì số lẻ là số dương đem đến sự may mắn và số chẵn là số âm mang vận xui xẻo.
Mỗi nén nhang đều thể hiện lòng thành kính của người thắp
Buổi sáng người ta thường thắp một nén hương lên ông Thần Tài, ông Địa. Số 1 là số dương – ý chỉ là người sống thành tâm cầu thần linh, cầu mong thần linh phù hộ cho người mua may bán đắt hay được an lành, may mắn. Vì vậy Số 1 thể hiện tấm lòng thành kính của người thắp và mong muốn lòng thành ấy đến được với các vị Thần Phật, Tổ Tiên.
III. Ý nghĩa của 3 nén hương.
Con số 3 là số dương và có nhiều quan niệm khác nhau, cụ thể là: – Tam bảo (Phật – Pháp – Tăng), – Tam giới (Dục giới, Sắc giới và Vô sắc giới), – Tam thời (Quá khứ – Hiện tại – Vị lai), – Tam vô lậu học (Giới – Định – Tuệ) Trong Phong thủy thì số 3 là tượng của tam giới: Thiên (Trời), Địa (Đất), Nhân (Người). Vì vậy khi làm những việc quan trọng trong đời thì người ta thường thắp 3 nén hương lên bàn thờ và khấn: “Hoàng Thiên (Trời), Hậu Thổ (Đất), những chiến sĩ trận vong, cô hồn… (Nhân ) phù hộ độ trì… Còn 5 nén hương có ý nghĩa là 5 phương trời đất, 5 hướng thần linh. Theo phong thủy thì là Ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Số 7 và số 9 được tượng trưng cho số lượng “vía” của con người, khi người ta muốn xin ơn cho cá nhân.
Chính vì vậy mà khi đến đền chùa chúng ta chỉ cần thắp một nén nhang là đủ. Nén nhang đó được gọi là tâm hương. Tuy chỉ một nén nhưng nén tâm hương lại bao gồm ý nghĩa năm sắc hương:
– Giới hương (tự nhắc nhở mình hướng thiện để tâm luôn trong sáng)
– Định hương (giữ cho lòng yên ổn không bị cái xấu)
– Tuệ hương (làm cho trí não luôn sáng suốt để thu nhận được những điều tốt đẹp, thiện lương)
– Tri kiến hương (giúp ta vững tin phát triển năng lực, trí tuệ)
– Giải thoát hương ( giúp ta buông xả mọi ưu phiền cũng như những ham muốn tội lỗi và một phần phòng tránh hỏa hoạn hay ô nhiễm
Thắp nhang – Phong tục mang trong mình nhiều ý nghĩa tâm linh to lớn
Kỳ thực mỗi nén nhang được thắp nên đều ẩn chứa sâu trong đó những tâm tư, nguyện vọng của người thắp cùng với mong muốn những tâm tư nguyện vọng ấy sẽ đến được với Thần Phật, tổ tiên. Thắp nhang dù chỉ là một hành động nhỏ nhưng lại có tác dụng xoa dịu tâm hồn con người mang đến cho họ một cảm giác bình yên.
