Hiểu YoY là gì bạn sẽ biết được tình hình “sức khỏe” của doanh nghiệp giúp bạn có thông tin tốt để ra quyết định. Hãy cùng đọc tiếp để tìm hiểu YoY là gì và cách tính nhé.
YoY là gì?
YoY là viết tắt của year over year (tăng trưởng qua từng năm), là một cách để so sánh kết quả tài chính của một khoảng thời gian so với cùng kỳ một năm trước đó. YoY thường được các nhà đầu tư sử dụng để đánh giá xem tình hình tài chính của một cổ phiếu đang tốt lên hay xấu đi.
Đo lường hiệu quả hoạt động kinh doanh của bạn hàng năm, bạn có thể nhìn thấy sự tăng trưởng so với cùng kỳ đối với các chỉ số hoạt động kinh doanh như doanh thu, tổng số việc làm, lưu lượng truy cập trang web…
“YOY là phương pháp đánh giá để so sánh kết quả trên cơ sở hàng năm.”
Lí do bạn cần tính YoY là gì?
Cho thấy những gì đang hiệu quả và những gì không
Tính YoY có thể giúp bạn đo lường hiệu quả hoạt động kinh doanh của mình. Bạn có thể xem liệu doanh nghiệp của mình có đang phát triển từ năm này sang năm khác, chứ không chỉ tháng này qua tháng khác. Bạn có thể dễ dàng nhìn thấy các xu hướng dài hạn và nếu doanh nghiệp của bạn đang cải thiện theo thời gian.
Bằng cách đo lường nhiều lĩnh vực hoạt động kinh doanh, bạn có thể thấy những gì hiệu quả và những gì không. Nếu điều gì đó không hiệu quả, bạn có thể cần phải cắt giảm chi phí hoặc thực hiện các thay đổi khác để cải thiện.
Ví dụ: chi phí quảng cáo từng năm cho sản phẩm A có thể tốt nhưng không tốt cho sản phẩm B.
Giúp nhận được các khoản đầu tư
Các nhà đầu tư thường muốn xem YoY là gì trước khi quyết định có đầu tư vào công ty bạn hay không. Tăng trưởng qua từng năm cho họ thấy liệu doanh nghiệp của bạn có phải là một khoản đầu tư tốt cho họ hay không.
Cho dù nhà đầu tư là một thành viên trong gia đình, bạn bè, nhà đầu tư tư nhân cho doanh nghiệp nhỏ của bạn hay một người bên ngoài khác, hãy đảm bảo có sẵn phân tích YoY của bạn.
Đặt tính thời vụ vào đúng bối cảnh
Tính toán tăng trưởng qua từng năm đặc biệt tốt cho các doanh nghiệp có cao điểm theo mùa. Ví dụ, doanh số bán hàng của công ty liên quan đến nhà kính có thể đạt cao nhất vào mùa xuân và mùa hè trong khi doanh nghiệp bán lẻ có thể đạt cao điểm vào tháng 11 và tháng 12.
Tốc độ tăng trưởng YOY giúp loại bỏ mọi biến động hàng tháng. Thay vì thấy sự tăng và giảm lớn giữa các tháng theo mùa, bạn có thể so sánh doanh số bán hàng hiện tại của mình với cùng thời điểm năm ngoái.
Từ đó, bạn có thể biết mình đang làm tốt hơn tháng trước nhưng thực tế lại giảm so với năm ngoái hoặc bạn đang làm kém hơn tháng trước nhưng tăng so với năm ngoái.
Giúp phát hiện lỗi
Tương tự như việc so sánh doanh số hoặc doanh thu, thực hiện phân tích tăng trưởng qua từng năm có thể giúp bạn tìm ra sai sót và chênh lệch trong sổ sách của mình. Nếu có sự tăng hoặc giảm lớn so với năm ngoái, bạn có thể đã ghi sai điều gì đó.
Cách tính YoY
Bây giờ bạn đã biết lý do tại sao YoY hữu ích, bây giờ hãy tìm hiểu cách bạn có thể điều đó như thế nào. Bước đầu tiên là thu thập dữ liệu bạn sẽ cần: dữ liệu hàng tháng của bạn cho khoảng thời gian bạn đang kiểm tra và thông tin tương tự cho khoảng thời gian được ghi lại 12 tháng trước.
Sau đó, lấy số YoY của tháng hiện tại và trừ đi số đo tương tự đã nhận được 12 tháng trước. Nếu sự khác biệt là tích cực, doanh nghiệp của bạn đã tăng trưởng; nếu nó tiêu cực, điều đó cho thấy một sự thua lỗ.
Tiếp theo, lấy sự khác biệt và chia nó cho tổng số của năm trước. Điều này sẽ cung cấp cho bạn tốc độ tăng trưởng trong khoảng thời gian 12 tháng.
Nhân nó với 100 để chuyển tỷ lệ tăng trưởng này thành tỷ lệ phần trăm.
Hãy sử dụng một ví dụ trong thế giới thực để minh họa điều này. Hãy tưởng tượng doanh thu hàng tháng của bạn trong tháng 1 năm 2020 là 100 triệu và doanh thu cho tháng 1 năm 2021là 95 triệu.
Bắt đầu với phép trừ, mức chênh lệch của hai tháng là 5 triệu.
Chia 5 triệu cho 95 triệu, bạn có tỉ lệ tăng trưởng là 0.05
Nhân nó với 100 để có tỷ lệ tăng trưởng phần trăm cuối cùng của bạn là 5%. Thật dễ phải không!
Ứng dụng của YOY
Tăng trưởng qua từng năm là điều cần thiết trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Nó không chỉ hữu ích trong bán lẻ mà còn rất nhiều lĩnh vực khác. Dưới đây là một số trong những điều nổi bật:
Logistics: Các công ty giao hàng và vận chuyển cũng theo dõi các con số hàng năm của họ. Họ thường quan tâm đến số lượng các mặt hàng được giao và các lần giao hàng riêng lẻ. Phương pháp YOY cho phép họ cải thiện các yếu tố nhất định và tăng hiệu quả. Một trong số đó là thay đổi tuyến đường để có thể giao hàng nhanh hơn.
Nhà hàng khách sạn: Các chuỗi cửa hàng cà phê, khách sạn và nhà hàng đều muốn theo dõi số lượng đối tượng mới. Ví dụ, báo cáo YOY 2019 cho thấy họ đã thêm 6 chi nhánh ở TPHCM và đóng cửa 3 địa điểm ở Hà Nội. Đây là một thống kê quan trọng cho thấy sự tăng trưởng hàng năm của họ.
Chăm sóc sức khỏe: Một trong những ngành công nghiệp quan trọng nhất trên thế giới cũng sử dụng phương pháp YOY. Bằng cách tính toán tăng trưởng qua từng năm, các thương hiệu chăm sóc sức khỏe có thể tập trung vào chăm sóc bệnh nhân nhưng cũng có thể tập trung vào các lĩnh vực khác như theo dõi chi phí của họ. Vì vậy, nếu họ giới thiệu công nghệ mới, họ có thể thấy YoY tăng lên khá tốt. Nếu không, nó sẽ giúp hiển thị nơi họ nên thực hiện thay đổi. Điều này giúp nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe bệnh nhân.
Có thể qua những chia sẻ trên bạn đã biết YoY là gì, các lĩnh vực ứng dụng và cách tính rồi phải không? Hãy truy cập vào careerlink.vn để tìm hiểu thêm về các thuật ngữ kinh tế khác nhé.
Huỳnh Trâm
