Oxytocin thường được sử dụng để giảm thời gian đẻ và được dùng như một giải pháp để giảm số lượng heo con chết ngợp khi sinh do thời gian đẻ kéo dài. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây chỉ ra rằng sử dụng Oxytocin không đúng cách lại làm tăng số lượng heo con chết ngợp khi sử dụng quá sớm, nguyên nhân là do dây rốn bị vỡ dấn đến thiếu lượng oxy cung cấp cho heo con. Vậy nên chỉ sử dụng oxytocin trên heo nái rạ và ở hơn phân nữa quá trình đẻ (chứ không phải sau khi đẻ 1 con như các hộ thường dùng).
Oxytocin là một loại hormone được sản xuất ở vùng dưới đồi và được tiết ra từ tuyến yên. Nó có rất nhiều chức năng, hai chức năng được biết đến phổ biến nhất là tạo phản xạ tiết sữa và kích thích co bóp cơ trơn => làm giảm khoảng cách đẻ giữa mỗi con và được dùng ở rất nhiều trại như một biện pháp để làm giảm thời gian đẻ trên heo. Tuy nhiên, sử dụng oxytocin trước khi cổ tử cung mở hoặc trước khi con heo đầu tiên được sinh ra có thể dẫn đến heo con bị sai tư thế hoặc đẻ khó.
Theo số liệu của một cuộc khảo sát, 75% số heo con được ghi nhận chết ngợp từ con thứ 8 trở đi nếu để heo đẻ tự nhiên, và 88% số heo con được ghi nhận chết ngợp từ con thứ 5 trở đi nếu tiêm 1 liều oxytocin sau khi con heo đầu tiên được sinh ra. Mặc dù sử dụng oxytocin tiềm ẩn những nguy cơ gây hại, tuy nhiên cũng có lợi ích nếu sử dụng trên những con nái già để kích thích co bóp cơ trơn, chỉ cần 10 UI là đủ để kích thích co bóp, sử dụng liều cao hơn không cải thiện được hiệu quả của oxytocin.
Dưới đây là những khuyến cáo khi sử dụng Oxytocin đúng cách:
- Chỉ sử dụng khi cổ tử cung đã mở hoàn toàn
- Sử dụng giới hạn trên nái tơ
- Ở những con nái đẻ bình thường, không sử dụng oxytocin đến khi ít nhất đã đẻ được 6 con
- Sử dụng oxytocin khi nái không đẻ sau 40 phút
- Chỉ sử dụng tối đa được 2 liều trên nái
Oxytocin không nên được sử dụng như một giải pháp thay thế để can thiệp lúc đẻ. Nó chỉ được sử dụng khi bắt đầu quan sát thấy có sản dịch chảy ra từ âm hộ, sau 40 phút không có con heo nào được sinh ra, nái mệt mõi, rặn yếu hoặc có tiền sử heo chết ngợp.
Lưu ý khi sử dụng
Sử dụng từ 30-50 UI có thể dẫn đến quá liều, kết quả sẽ dẫn đến 2 quá trình:
- Tử cung co bóp quá chặt làm những con heo con chưa được sinh ra không thể di chuyển
- Sự co bóp này có thể làm cho con nái đau đớn dẫn đến heo ngừng đẻ
Nên tiêm bằng mũi kim nhỏ, ở bên hông nái để hạn chế tình trạng heo đứng lên khi tiêm, làm chậm quá trình đẻ. Một khi đã tiêm Oxytocin, ta cần quan sát:
- Nếu không có dấu hiệu đẻ sau 20-25 phút ta cần xem xét tiêm thêm liều thứ 2 sau khi đã kiểm tra, thăm khám xương chậu. Nếu sau 20-25 phút kể từ khi liều thứ 2 được tiêm vẫn không có heo con được sinh ra, nhẹ nhàng vỗ heo nái đứng lên (có thể cho ra khỏi lồng) cho vận động nhẹ khoảng 10 phút.
- Nếu con nái nóng (nhịp thở trên 35 nhịp/phút), cần nhỏ nước và mở quạt lên nái, những nái đẻ nhiều lứa (hơn 5 lứa), thở mệt, kiệt sức, cần có biện pháp can thiệp càng sớm càng tốt.
Xem thêm: Khi nào cần can thiệp heo nái lúc đẻ?
Biên dịch, tổng hợp: Hội chăn nuôi Trà Vinh team
Fanpage: https://www.facebook.com/hoichannuoitravinh/
