Xin chào các bạn…….!!!
Tớ là Dino Văn Tuốt – Giảng viên Sketchnote so cute từ Học Viện Vẽ Tuốt ^^
Tớ biết bạn là một người thích vẽ và sáng tạo. Tự học sketchnote vốn chẳng dễ dàng, nhất là khi đây là một bộ môn còn mới và ít tài liệu hướng dẫn.
Tớ cũng đã từng như bạn, bắt đầu chỉ với niềm mê sáng tạo, tự mày mò và đúc rút kinh nghiệm. Và vì cho đi là còn mãi, bài viết này ra đời để giúp bạn bắt đầu dễ dàng hơn với Sketchnote ^^
Tớ sẽ là bạn đồng hành cùng bạn trên hành trình chinh phục bộ môn Sketchnote đầy thú vị này. Tớ hứa là khi đọc hết bài hướng dẫn sketchnote cơ bản này, bạn sẽ thấy Tự học vẽ Sketchnote dễ như ăn kẹo ý ^^
P/S: Tớ cũng đã xuất bản cuốn Sổ tay Sketchnote Khủng Long Nhí rất đáng yêu dành riêng cho những người mới bắt đầu với Sketchnote như bạn đó. Đặc biệt là bạn sẽ được tặng Bộ Video Hướng Dẫn Tự Học Sketchnote cực kỳ chi tiết. Thử xem cuốn sổ này có gì đặc biệt nha!
Tổng quan về sketchnote
Bạn có tò mò làm cách nào để trở thành “dân sketch” chuyên nghiệp như tớ không?
Bạn có nóng lòng sở hữu “bí kíp” mà tớ sắp bật mí liền tay đây không?
Hãy cùng tớ đi qua hành trình 8 phần kế tiếp để cùng chinh phục Sketchnote và ứng dụng ngay vào công việc và học tập nhé ^^
1. Sketchnote là gì?
Bạn cảm thấy mệt mỏi và nhàm chán với cách ghi chép thông thường?
Bạn cảm thấy rối tung và không thể nhớ gì với những trang giấy dày đặc chữ?
Tớ cũng đã từng gặp vấn đề như bạn đó! Viết thật nhiều mà chẳng nhớ bao nhiêu, muốn tìm ý chính cũng không tài nào tìm được.
Chính Sketchnote đã cứu tớ, vị cứu tinh siêu đáng yêu của cuộc đời tớ ^^
2. Sketchnote được hình thành như thế nào?
Uhm…. Có phải là bạn đang muốn nói tới tớ rằng:
- Mình không biết vẽ!
- Mình vẽ dở tệ!
- Mình không biết phải vẽ cái gì!
- Mình sợ vẽ lắm! Mình từng bị điểm kém môn vẽ :((
Tớ thì tin là bạn biết vẽ đấy. Vẽ không hề khó như bạn nghĩ đâu. Như tớ nói từ đầu ấy: Vẽ dễ như ăn kẹo!
Nếu cậu để ý thì vạn vật trên đời đều được tạp ra bởi 6 hình khối cơ bản
- Dấu chấm
- Đường thẳng
- Đường cong
- Hình vuông
- Hình tròn
- Hình tam giác
Bây giờ, hãy chỉ nhìn vào hình khối bên ngoài của các hình sau! Bạn có thấy là tất cả những hình vẽ phức tạp này đều được tạp ra từ những hình khối cơ bản mà tớ vừa nhắc đến không?
4S – Quy tắc vẽ hình siêu chất
6 hình khối căn bản thật dễ dàng phải không nào. Vậy làm thế nào để có tư duy từ những hình khối căn bản thành các hình ảnh sinh động?
Xin bật mí với các bạn một quy tắc đơn giản có tên gọi là 4S:
- Simple – Đơn giản: vẽ các đường bao, tận dụng các hình khối căn bản.
- Special – Đặc biệt: tìm một điểm đặc biệt nhất của hình đó.
- Single line – 1 nét: chỉ sử dụng 1 nét vẽ liền mạch để vẽ.
- Sense of self – Phong cách cá nhân: sketchnote là ý tưởng của bạn, không phải nghệ thuật, xấu hay đẹp (Ideas not Art). Hãy tự tin thể hiện phong cách của mình trong hình vẽ.
Giờ hãy thử một bài tập nhỏ nhé (nhớ khoe lên group Sketchnote Việt Nam để cả nhà cùng góp ý nha ^^)
3. Vẽ người đơn giản (People)
Sau hai phần vừa rồi, tớ tin chắc là bạn đã hiểu thêm về Sketchnote và tự tin chinh phục bộ môn này rồi phải không.
Giờ đến phần thú vị nhé, giờ mới chuẩn là Sketchnote dễ như ăn kẹo…
Và đây, bí kíp vẽ người:
- Hãy bắt đầu vẽ người với một hình tròn làm đầu.
- Dùng các đường thẳng để vẽ thân và tay chân.
- Thêm mắt, mũi miệng. Tada..!! Bạn đã có người que rồi.
- Hãy thử thêm một vài biểu cảm, kiểu tóc và chuyển động nhé.
- Thử sáng tạo các kiểu người khác nhau với công thức [OBJECT] + MAN. Chúng mình sẽ có vô vàn kiểu người đáng yêu phải không nào.
Sẽ thế nào khi bạn là một fan cuồng của pizza nhỉ ^^
Bạn thấy đó. Bạn có thể vẽ bất cứ kiểu người nào, miễn là bạn thấy tự tin. Hãy bắt đầu bằng việc bắt chước và sau đó tự sáng tạo nhé ^^
4. Vẽ nơi chốn (Place)
Việc vẽ nơi chốn là rất quan trọng trong Sketchnote.
Nhờ có nơi chốn, độc giả biết bạn muốn đặt nhân vật trong bối cảnh nào
Giả sử câu chuyện của bạn là: Năm ngoái tôi đi du lịch Châu Âu và đã check-in tại Tháp nghiêng Pizza.
Xem nào? Vẽ một cái tháp nghiêng có vẻ hơi quá sức với một người mới. Vậy một cái bảng đơn giản thì sao nhỉ ^^
Ngoài ra thì còn ti tỉ cách để làm chúng đơn giản hơn. Như thế này chẳng hạn:
hoặc sử dụng banner, ghim bản đồ, các sự vật đặc trưng tại địa điểm đó:
5. Vẽ Icon đơn giản
Giờ thì đến lúc luyện cơ tay rồi, he he. Trong phần này, chúng mình sẽ cùng thiết kế một bộ thư viện hình ảnh nhé.
Icon là thành phần rất cần thiết trong Sketchnote. Hãy nhớ là 6 thành phần cơ bản trong Phần 1 sẽ giúp bạn vẽ được mọi thứ đấy nhé.
Trước khi bắt đầu luyện tập, tớ sẽ chia sẻ cho bạn một tuyệt chiêu để trở thành dân sketchnote chuyên nghiệp nè:
Chưa hết đâu nhé, hãy bỏ túi một số “bí kíp luyện rồng” sau đây nữa nhé:
Vẽ mũi tên (Process)
Mũi tên là một trong 5P (People – Place – Process – Paper – Paraphrase), 5 hình vẽ cơ bản làm nên một bài Sketchnote.
Mũi tên được dùng để thể hiện một quá trình, một cặp nguyên nhân – kết quả, hành trình, v.v… Hãy thử bắt đầu với những loại mũi tên đơn giản sau:
Vẽ bóng thoại (Paraphrase)
Bóng thoại là thành phần giúp cho bài sketchnote trở nên thú vị và sinh động. Bóng thoại có thể dùng để thể hiện suy nghĩ, cảm xúc hay lời nói của các nhân vật trong bài sketchnote.
Dưới đây là vô vàn kiểu bóng thoại cho bạn thử nhé.
Tips: Lên Google.com và gõ “bubble sketchnote” hay “paraphrase sketchnote” để tìm các mẫu bóng thoại nhé
Vẽ khung giấy (Paper)
Khung giấy giúp bạn thể hiện các tài liệu, danh sách hay khung ảnh chẳng hạn:
Giờ thì bạn đã dắt lưng thêm 3 bí kíp sketchnote gia truyền từ Học Viện Vẽ Tuốt rồi đó. Bắt đầu ngay với thử thách vẽ bộ thư viện hình ảnh nhé:
Chủ đề 1: Food & Drinks
Nếu bạn có một tâm hồn ăn uống và tình yêu mãnh liệt với ẩm thực, đây chắc chắn là chủ đề dành cho bạn.
Hãy vẽ 20 icon liên quan đến đồ ăn nhé. Tham khảo video sau đây kết hợp với tìm kiếm ý tưởng trên Google nhé 😉
Chủ đề 2: Travel – Du lịch
Dân thích dịch chuyển như tớ đây rất chăm cày “travel doodle” nha ^^. Thử múa bút với video hướng dẫn này nhé
Chủ đề 3: School Doodle
Cậu và tớ cùng tham gia thử thách xem ai sẽ minh họa được nhiều dụng cụ học tập và môn học nhất nào
Ngoài ra thì còn tha hồ chủ đề để bạn có thể luyện doodle nữa đấy. Hãy Subscribe ngay Kênh Youtube của Sketchnote Academy – Học Viện Vẽ Tuốt nhé
6. Bố cục trong Sketchnote
Có rất nhiều cách tạo bố cục trong sketchnote. Bạn muốn dùng bố cục nào cũng được, miễn là thấy hợp gu ^^
Cùng tớ thử thực hành những bố cục cơ bản sau nhé:
Bố cục Put In Order (Theo thứ tự)
Đây là kiểu bố cục gặp nhiều nhất trong các bản sketchnote. Nội dung sẽ được thể hiện lần lượt từ trái qua phải, từ trên xuống dưới.
Bố cục Put In Order cũng rất hiệu quả khi diện tích vẽ có hạn (ví dụ chỉ có 1 trang giấy A5 trong cuốn sổ lò xo). Kiểu sắp xếp thông tin theo tuần tự này cũng cho phép bạn thoải mái sử dụng nhiều trang để ghi chép ý tưởng. Nó cũng rất dễ đọc vì tương tự như cấu trúc chuẩn của một cuốn sách vậy.
Tips: Hãy bắt đầu với một tiêu đề thật lớn và nổi bật nhé ^^
Bố cục Mindmap (Xuyên Tâm)
Nào, hãy thử liên tưởng đến một chiếc bánh xe đạp. Một cái trục bánh ở trung tâm và tỏa ra những tia xung quanh.
Bài sketchnote của chúng ta cũng sẽ có Nội dung chính ở tâm và các ý nhỏ tỏa ra xung quanh tương tự như một bánh xe đạp.
Tips: Bạn có thể bắt đầu từ giữa trang giấy hoặc một góc của trang giấy đều được nhé. Miễn là nội dung chính phải nổi bật
Lợi ích của bố cục này là bạn có thể tự do bổ sung thông tin ở bất cứ chỗ nào có thể nối tia. Tuy nhiên thì nếu có quá nhiều ý nhỏ, nhiều tia nối, bản sketchnote sẽ dễ bị rối và khó theo dõi vì không theo một thứ tự nào cả.
Tips: Nên đánh số cho các ý nhỏ và theo một thứ tự để dễ theo dõi hơn
Bố cục Path (Con đường)
Bố cục này sẽ tạo ra một con đường thông tin xuyên suốt bản sketchnote. Con đường có thể có bất cứ hình dạng nào mà bạn mong muốn: ngang, dọc, chéo, chữ Z, chữ C, chữ W, lượn sóng, v.v… Tất cả phụ thuộc ở trí tưởng tượng của bạn đó ^^
Bố cục hình con đường phù hợp nhất khi kể về một sự kiện hoặc quá trình, quy trình có tuần tự. Bạn nên liệt kê ra các mốc chính để sắp xếp thông tin cho phù hợp với trang giấy nhé.
Bố cục Popcorn (Bỏng ngô)
Bạn đã bao giờ thử làm bỏng ngô hoặc xem người ta làm bỏng ngô chưa? Nó cứ nổ bung ra sắp nơi không ngừng ý ^^
Bố cục bỏng ngô cũng vậy, hoàn toàn ngẫu hứng, không theo khuôn khổ nào. Bố cục này chú trọng vào việc ghi chép thông tin hơn là việc đặt chúng ở đâu.
Bố cục Popcorn đặc biệt hữu dụng khi cần tập trung thu thập ý tưởng mà không phải quan tâm nhiều về chỗ viết chúng
7. Chữ viết trong Sketchnote
Từ đầu đến giờ bạn đã luyện phần Sketch (hình vẽ) rất kỹ rồi, giờ hãy đến với một phần quan trọng không kém nhé, chính là phần Note – Chữ viết
Chữ viết được sử dụng xuyên suốt trong bài sketchnote, kết hợp với hình ảnh để làm cho bài sketchnote thêm sinh động và dễ hiểu hơn.
Hãy bắt đầu với những kiểu chữ cơ bản nhất nhé:
Kiểu chữ nét đơn
Sử dụng chữ nét đơn giúp tiêu đề và nội dung gọn gàng, có thể thu hút sự chú ý vào phần mà bạn muốn nhấn mạnh trong bản sketchnote.
Thêm nữa, vẽ những chữ nét đơn rất dễ dàng và nhanh chóng
Tips: Tự tin vẽ chữ. Đừng vội vàng. Hãy thư giãn và để những con chữ xuất hiện trên trang giấy một cách tự nhiên
Kiểu chữ in đậm
Bằng cách vẽ thêm hai hoặc 3 đường song song, bạn có thể tạo ra kiểu chữ in đậm, rất hữu ích để viết Tiêu đề chính của bài sketchnote đấy. Hãy theo những bước như sau:
- Vẽ một chữ nét đơn
- Thêm một nét ở phía ngoài chữ nét đơn (hoặc thêm 2 nét ngoài nếu bạn muốn chữ đậm hơn)
- Đóng khung từng chữ với một đường kẻ nhỏ, sau đó dùng bút mực hoặc màu tô vào phần trống để tạo chữ in đậm (nếu bạn định dùng màu thì hãy vẽ chữ bằng bút chì nhé)
Tips: Hãy thử tạo hiệu ứng 3D bằng cách đổ bóng cho chữ bằng một màu nhạt và sáng nhé. Kiểu đổ bóng đơn giản nhất là đổ bóng các nét đi xuống và đổ về bên phải.
Kiểu chữ sáng tạo
Sáng tạo chữ viết là cách để cho bài sketchnote trở nên sinh động và hay ho hơn. Đây cũng là cơ hội để bạn thể hiện cá tính riêng của mình đó ^^
Đây là chữ của tớ, tròn tròn xinh xinh và được trang trí những họa tiết không lẫn đi đâu được của Dino Văn Tuốt ^^. Hãy thử bắt đầu bằng cách viết tên của bạn thật sáng tạo nào.
Chưa hết, sử dụng hình ảnh lồng trong chữ cũng là một cách sáng tạo rất thú vị và dễ liên tưởng
8. 5 bước đơn giản hoàn thiện bài Sketchnote
Tén tén tén ten…
Vậy là chúng mình đã cùng nhau đi qua 7 phần quan trọng để tìm hiểu các thành phần cơ bản của một bài Sketchnote rồi. Phần cuối này cũng chính là phần thú vị nhất đấy. Tớ sẽ giúp bạn kết nối và hoàn thiện bài sketchnote của mình với 5 bước vô cùng đơn giản.
Bước 1: Xác định tiêu đề
Bước đầu tiên và cũng là quan trọng nhất: Bạn cần xác định Tiêu đề chính cho bài sketchnote.
Tiêu đề cần đảm bảo các tiêu chí: Ngắn gọn – Súc tích – Dễ nhớ
Sau khi đã chọn được tiêu đề, bạn cũng cần xác định nội dung mà mình định trình bày. Các câu hỏi sau sẽ giúp bạn:
- Nội dung trình bày gồm có mấy ý?
- Đó là những ý nào
- Viết ra một cách ngắn gọn các ý đó
Tips: Sau khi chọn được tiêu đề, hãy thử viết bằng một kiểu chữ in đậm hoặc sáng tạo, sau đó vẽ một cái khung xung quanh để làm nó nổi bật nhất nhé!
Bước 2: Xác định bối cảnh
Bước tiếp theo, bạn cần xác định xem bối cảnh cho bài sketchnote này là gì để có cách trình bày hợp lý. Bạn sẽ dùng nó cho việc ghi chép, thuyết trình, hay làm báo cáo?
Bước 3: Chọn bố cục
Sau khi xác định được Tiêu đề, Nội dung chính và Bối cảnh cho bài sketchnote, hãy lựa chọn một bố cục phù hợp từ Phần 6 nhé.
Bố cục đơn giản nhất là Put In Order.
Nếu nội dung liên quan đến các mốc thời gian, hãy chọn bố cục Path – Đường đi.
Bố cục Mindmap với một ý chính ở giữa và phát triển ra nhiều ý con bằng các mũi tên.
Bố cục Bỏng ngô – Popcorn cho các ý tương đương nhau và không quan trọng thứ tự hay vị trí.
Bước 4: Chọn Icon – Bộ thư viện hình ảnh
Đây là bước quan trọng giúp bạn có thể biểu đạt bài vẽ của mình một cách dễ dàng.
Bạn hãy đọc lại các nội dung mà mình muốn trình bày, sau đó chọn biểu tượng phù hợp cho các ý. Đừng quên áp dụng các bí kíp ở Phần 5 – Vẽ Icon Đơn Giản nhé.
- Vẽ bằng các nét đơn, liền mạch
- Vẽ thật đơn giản – Ideas Not Art
- Sử dụng các hình khối căn bản
- Sử dụng bút màu đen
Bước 5: Màu sắc
Thêm một chút màu sắc sẽ giúp cho bài sketchnote của bạn thêm nổi bật và sinh động.
Bạn nên chọn từ 1 đến 3 màu chính để sử dụng, tránh sử dụng quá nhiều màu khiến cho bài sketchnote bị rối. Ví dụ như trong cuốn Sổ tay Sketchnote Khủng Long Nhí, tớ đã dùng 3 màu chính là Vàng – Xanh – Đen.
Một số tông màu phù hợp cho sketchnote là: Cam – Đen, Vàng – Đen, hoặc các màu cùng tông nhưng có độ đậm nhạt khác nhau. Bạn có thể truy cập https://coolors.co/palettes/trending để tìm những gam màu yêu thích và phù hợp cho bài vẽ sketchnote của mình nhé.
Trong sketchnote, bạn cũng không nhất thiết phải tô hết màu cho bài của mình. Màu sắc nên được dùng để tạo các điểm nhấn, các ý cần nhấn mạnh, v.v..
Sau đây là video hướng dẫn hoàn thiện bài sketchnote kèm cách sử dụng màu sắc nhé!
Trong phần này, tớ sẽ chia sẻ với bạn bí kíp chân truyền của nhà Tuốt nhé
9. Lời kết
Vậy là tớ đã cùng bạn trải qua hành trình chinh phục Sketchnote dành cho một người mới bắt đầu với bộ môn này. Chúng tớ hi vọng bạn luôn giữ được niềm đam mê với Sketchnote và tiếp tục lan tỏa nó đến tất cả mọi người. Dưới đây là một số tài liệu và khóa học để bạn có thể tiếp tục hoàn thiện kỹ năng Sketchnote của mình và tự tin ứng dụng vào thực tế nhé:
- Bộ Ebook Tự Học Sketchnote: bộ tài liệu do chính Học Viện Vẽ Tuốt tự tay biên soạn và đã gửi tặng đến hơn 3000 người yêu thích Sketchnote trên khắp cả nước.
- Khóa học Pre Sketchnote: Khóa học nền tảng cho các bé từ 5 – 8 tuổi, giúp các con nuôi dưỡng niềm đam mê và sáng tạo với hình ảnh.
- Khóa học Sketchnote Tutorial Online: Học Sketchnote dễ dàng ngay tại nhà. Hơn 2500+ học viên đã tự tin áp dụng Sketchnote vào công việc và học tập.
- Khóa học Bullet journal In Sketchnote: Giúp bạn quản lý thời gian và thiết lập kế hoạch cá nhân hiệu quả
- Khóa học Calligraphy In Sketchnote: Nghệ thuật viết chữ trong Sketchnote. Bí quyết để có bài Sketchnote Sang – Xịn – Mịn.
- Nếu bạn đang cần một Bộ dụng cụ thực hành Sketchnote để an tâm với hành trình thú vị sắp tới, hãy ghé Tiệm Họa Cụ nhà Tuốt để lựa vài món xinh xinh nhen: Tiệm Họa Cụ
Từ Nhà Tuốt với tất cả tình yêu thương.
