Đây là câu chuyện kể về ông lão Santiago trong tác phẩm “Ông già và biển cả” với những khó khăn, thử thách mà ông phải trải qua trên bước đường chinh phục thiên nhiên.
Tác phẩm “Ông già và biển cả” với tên tiếng Anh là “The Old Man and the Sea” được viết bởi nhà văn người Mỹ – Ernest Miller Hemingway. Đây là một tiểu thuyết ngắn được ông viết vào năm 1951 tại Cuba và được xuất bản vào một năm sau đó. “ Ông già và biển cả” được coi là tác phẩm thành công nhất của Ernest Hemingway. Tác phẩm này giúp Ernest Hemingway mang về giải thưởng Pulitzer, cũng như góp phần để giúp ông nhận được giải Nobel Văn học năm 1954. Tại Việt Nam, “Ông già và biển cả” được phát hành năm 1999 bởi Nhà xuất bản Văn học, do Lê Huy Bắc và các cộng sự của ông biên dịch.
- [Hemingway] Chuông nguyện hồn ai – Bản anh hùng ca dành tặng tâm hồn người lính
- Bố Già – Cuốn sách dành riêng cho những người đàn ông xuất chúng
Câu chuyện bắt đầu như thế này: “Lão đã già, một mình một thuyền câu cá trên dòng nhiệt lưu, đã tám mươi tư ngày qua lão không bắt được lấy một mống cá nào”. Không những vậy, người bạn đồng hành của ông phải rời xa trước khi bắt đầu chuyến đi. Mở đầu khiến chúng ta ít nhiều cảm thấy bi quan, chán nản. Tuy vậy, Satiago không như thế, lão mạnh mẽ đến lạ thường, đôi mắt lão cho biết điều đó: “Mọi thứ trên người lão đều toát lên vẻ già nua, trừ đôi mắt”. Vâng, lão mạnh mẽ, sự lao động không ngừng mệt mỏi, bất chấp thời gian và tuổi tác để được chạm tay tới thành công.
Ông lão Santiago là một người yêu đại dương – sống hòa mình vào biển cả. Lão tự tìm cho mình niềm vui trên những chuyến ra khơi bằng những câu hát, bài ca, thể hiện niềm say sưa yêu đời. Cảm nhận trong mình từng thay đổi của thiên nhiên. Để rồi từ đó, không bao giờ lão cho phép mình bỏ cuộc, không bao giờ ngừng khát khao và ước mơ được chinh phục biển cả.
Lão săn một con cá kiếm khổng lồ – đẹp và dũng mãnh. Cuộc chiến giữa lão già và con cá kiếm trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết, cuộc chiến diễn ra miệt mài ngày đêm. Con cá quá mạnh mẽ trong khi sức lão đã cạn dần. Thế nhưng, lão đã chiến thắng, chiến thắng bằng niềm tin, chiến thắng bằng chính sự dùng cảm và nỗ lực mà lão bỏ ra. Điều đỏ thể hiện một chân lý: “Cuộc sống này chỉ thực sự kết thúc khi chúng ta thôi không còn ước mơ, thôi không còn hy vọng.”
Lại nói về đối thủ của ông lão Santiago, độc giả chắc hẳn sẽ phải thực sự ấn tượng với nhân vật đặc biệt này. Bởi nó không phải chỉ là một sinh vật giữa đại dương, một đối tượng đi săn thông thường của những người đánh cá. Đối thủ ấy-con cá kiếm toát lên vẻ đẹp dũng mãnh, hiên ngang đối diện với hiểm nguy rình rập. Nó đã chiến đấu đến tận hơi thở cuối cùng, nó cũng giống như ông lão Santiago, tận hết khả năng để khẳng định chính mình. “Khi ấy, con cá mang cái chết trong mình, sực tỉnh, phóng vút lên khỏi mặt nước phô hết tầm vóc khổng lồ, vẻ đẹp và sức lực. Nó dường như treo lơ lửng trong không trung, phía trên ông lão và chiếc thuyền. Thoáng chốc, nó rơi sầm xuống làm nước bắn tung, trùm lên cả ông lão lẫn con thuyền”. Phải, nó là hiện thân của vẻ đẹp cao thượng, bởi ngay đến cái chết nó cũng toát lên sức mạnh của bản thân!
Xây dựng hình tượng ông lão Santiago và con cá kiếm, Hemingway muốn đề cao vẻ đẹp ẩn chứa bên trong mối quan hệ giữa thiên nhiên và con người. Đây là điều đặc biết làm nên sức hút của tác phẩm. Chúng ta cần phải chinh phục tự nhiên nhưng cũng không quên sống hài hoà và yêu mến. Santiago từng gọi con cá kiếm là “người anh em”, dù là đối thủ nhưng ông lão vẫn luôn luôn tôn trọng và khâm phục sức mạnh của nó. Ở điểm này, nhà văn đạt từng giải Nobel còn khơi gợi một “phần chìm” quan trọng trong “Nguyên lý tảng băng trôi”: “Thừa nhận vẻ đẹp cũng như hành động không thể khác của đối thủ nói riêng và con người nói chung là thái độ cần thiết để chúng ta giữ thăng bằng trong cuộc sống, để tránh nhìn đời, nhìn người phiến diện, để biết cảm thông và chia sẻ với người khác hơn”…
Thế nhưng, câu chuyện chưa dừng lại ở đây, nó vẫn còn một nửa sau với kịch tính đến từ đàn cá mập hung dữ, chỉ hăm he tấn công xác con cá kiếm khổng lồ. Liệu ông lão có một lần nữa vượt qua được hay không? Khi mà xác thân đã rã rời sau hàng giờ chiến đấu liên tục với con cá kiếm ở phần đầu tác phẩm? Bạn đọc hẳn sẽ phải bất ngờ với cái kết của câu chuyện sâu sắc và đầy tính giáo dục này…
“Ông già và biển cả” đã khép lại nhưng những bài học mà tác phẩm mang đến cho tất cả mọi người vẫn còn nguyên giá trị :“Hãy giữ cho đầu óc luôn tỉnh táo và biết cách chịu đựng như – một – con – người”. Cuộc hành trình đơn độc nhọc nhằn của ông lão già nua để thực hiện một khát vọng chinh phục lớn lao như minh chứng cho một chân lý của cuộc đời: “Con người có thể bị huỷ diệt nhưng không thể bị đánh bại”. Sẽ mãi là như thế…
(Cuốn sách này được review bởi bạn: Uyen Lee)
